Nghê đá đình làng tại Nghệ An

Mẫu nghê đá tại Nghệ An là mẫu nghê thuần việt chế tác bằng đá xanh đen, đặt tại cổng đình làng với ý nghĩa phong thủy to lớn.

Nghê là hóa thân của chó, mang tính chất gần gũi, trung thành với con người nhưng lại có yếu tố linh thiêng, được xếp ngang hàng với tứ linh (Long, Lân, Quy, Phụng). Nghê là Linh vật bản địa của người Việt Nam, là biểu tượng tạo hình thuần Việt, khác biệt hoàn toàn với kỳ lân và sư tử của Trung Quốc. Là con vật canh giữ về mặt tinh thần, chống lại các thứ tà ma, ác quỷ.

Con nghê đá thường được sử dụng để đặt ở các khu di tích văn hóa lịch sử tâm linh như đền chùa, miếu mạo, đình, nhà thờ họ hay cổng làng, khu lăng mộ đá,…mang ý nghĩa trấn yểm, bảo vệ, là con vật canh giữ về mặt tinh thần, chống lại các thứ tà ma, ác quỷ giúp mang lại sự bình yên, may mắn.

Nghê thuần Việt có đặc điểm dễ nhận biết: thông thường, biểu tượng nghê được tạo tác dưới hình dạng ngồi xổm (một vài trường hợp có dạng quỳ nhưng hiếm). Đầu tương tự đầu rồng nhưng ngắn, miệng rộng, có nanh, mũi to, trán dô, có tai nhưng không có sừng, bờm xõa xuống hai bên trán… Thân của nghê thường để trơn và trang trí bằng những cụm bờm và lông hình vân mây và xoáy ốc, chân có nhiều móng.